مقاومت مزرعه ای به بیماری کچلی (اسکالد) جو

مقاومت مزرعه ای به بیماری کچلی یا اسکالد (scald) (slow-scalding resistance: s-sr) موضوعی جدید در اصلاح ارقام مقاوم به بیماری کچلی جو است که به خاطر ناپایداری ژن های بزرگ اثر از توجه روزافزونی برخوردار شده است. به منظور تشخیص ژنوتیپ های دارای این نوع مقاومت، در سال های 1380-1378 واکنش کمّی پنجاه ژنوتیپ جو با عکس العمل های متفاوت به این بیماری در قالب یک طرح آلفا لاتیس با سه تکرار در دوایستگاه تحقیقاتی در کانادا (لاکومب و ادمونتون به ترتیب به مدت دو و سه سال) و یک ایستگاه در مکزیک (تولوکا به مدت دو سال) مطالعه شد.برای درک بهتر عکس العمل ژنوتیپ ها نسبت به بیماری، نه رقم افتراقی با ژن های بزرگ اثر شناخته شده برای مقاومت به اسکالد نیز در آزمایش گنجانده شدند. اندازه گیری پیشرفت بیماری، در شرایط آلودگی مصنوعی با مخلوطی از شش جدایه تک اسپور، و یادداشت برداری های مربوط به شدت و پراکنش بیماری در چند مرحله انجام و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری محاسبه شد. با استفاده از تجزیه های ساده و مرکب داده ها، مقاومت مزرعه ای ژنوتیپ ها ارزیابی شد. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان از معنی دار بودن اثرهای ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل محیط ×ژنوتیپ برای تمام صفات مورد مطالعه داشت. سطح پیشرفت، شدت و پراکنش بیماری در لاین های s-sr پایین بود. با استفاده از تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها در کلاسترهای مقاوم، s-sr، بینابین و حساس گروه بندی شدند. یافته های این تحقیق نشان دهنده نقش مهم ژن rh4 در پایداری مقاومت به بیماری کچلی جو بود. ژنوتیپ های دارایs-sr مانند una80، osirisو zavilaنیز به عنوان منابع با ارزشی جهت اعطای مقاومت مزرعه ای در برنامه های به نژادی جو شناخته شدند